Vücudumuzda yer alan her bir hücrenin canlılığını koruyabilmesi için atardamarlar tarafından getirilecek olan besinler ve oksijene ihtiyacı vardır. Ayrıca ortaya çıkan atıkların atılması için de toplardamarlara ihtiyaç vardır. Herhangi bir bölgede meydana gelecek damar tıkanıklığında o organın fonksiyonlarında bozulmalar görülür eğer hızlı bir şekilde tedavi edilmezse kalıcı hasarlar meydana gelebilir. Örneğin beyin damar tıkanıklıklarında felç, kalp damar tıkanıklıklarında kalp krizi ve bacak damar tıkanıklıklarında ise gangrene oluşumu gibi durumlar ortaya çıkabilir. Bu tıkanıklıklar genellikle yıllar içerisinde damarların cidarında biriken kolesterol, kalsiyum (kireç) vb. Maddelerin damarda kanın geçeceği azaltması ile ortaya çıkar. Ancak tam tıkanma durumu daha çok bu darlıklarda gelişen ani yırtılmalar sonucu (plak rüptürü) bu darlığın içindeki tehlikeli maddelerin kanla temas etmesi sonucu meydana gelir. Bu durumların çoğu atardamar tıkanıklıklarıyla ilgilidir. Toplardamar tıkanıklıklarında ise daha çok o bölgede şişlik ve ağrı şikayetleri ortaya çıkabilir.
Damar Tıkanıklığı Kimlerde Görülür?
- Kan yağlarında yükseklik olanlar (hiperkolesterolemi)
- Şeker hastaları
- Tütün bağımlıları
- Sedanter yaşam tarzına sahip olan kişiler
- Aşırı yağlı beslenme tarzına sahip olanlar
- Ailesel yatkınlık (genetik )
- İleri yaş
Yukarıda saydığımız faktörlerin bir kısmı değiştirilemez bir anlamda kaderimiz olan risk faktörleridir; ailesel yatkınlık ve ileri yaş gibi ancak diğer faktörlerde bizim de yapabileceğimiz şeyler riskimizi azaltmayı sağlar. Bunlardan en önemlilerinden biri beslenme tarzıdır. Özellikle fazla miktarda kırmızı et, doymuş yağlardan zengin besinler özellikle işlenmiş gıdalar kan yağlarında artışa yol açarak damar tıkanıklığına davetiye çıkarmaktadır.
Damar Tıkanıklığı Tedavisi
Yukarıda belirttiğimiz gibi damar tıkanıklığı meydana geldiğinde vakit kaybetmeden bu durumu ortadan kaldırmak gerekir yoksa kalıcı hasarlar meydana gelebilir.
Bu durumu ortadan kaldırmak için 3 temel tedavi yöntemi vardır;
- ilaç tedavisi,
- girişimsel tedavi yöntemleri (balon-stent vb) ve
- cerrahi yöntemler.
Darlıklar daha basit seviyedeyse ilaç tedavisi veya balon stent benzeri yöntemlerle tedavi edilebilirler. Çok yaygın darlıklardaysa tedavi genellikle cerrahidir.