Kardiyoloji Nedir?
Kardiyoloji, kalp ve damar hastalıklarını inceleyen tıp alanında en önemli dallardan birisidir. Önceleri iç hastalıkları bölümünün bir alt dalı olarak yer alan kardiyoloji, daha sonra ayrı bir dal olarak benimsenmiş ve farklı hastalıkların tedavisi için konumlandırılmıştır.
Kalp ve kalp damarlarına ait hastalıkların tanı, tedavi ve takibi ile ilgilenen tıp dalı “Kardiyoloji” olarak isimlendirilmektedir. Bu alanda hizmet sunan uzman doktorlara kardiyolog unvanı verilmektedir. Kardiyolog hekimler; damar tıkanıklığı, kalp ritim bozuklukları, kalp yetmezliği, hipertansiyon, kolesterol yüksekliği, miyokard ve perikard( kalp zarı ) hastalıkları, periferik arter hastalıkları vb. hastalıklarını teşhis ve tedavisini yapmaktadır.
İçindekiler
- Kardiyoloji Nedir?
- Kardiyoloji Bölümünde Hangi Hastalıklara Bakılır?
- Kardiyolog veya kardiyoloji uzmanı kime denir, ne iş yapar?
- Kardiyolojik Rahatsızlıklar ve Hastalıklar Nelerdir?
- Kardiyoloji Hastalıklarının Belirtileri Nelerdir?
- Ne Zaman Kardiyoloğa Gidilmesi Gerekiyor?
- Kardiyoloji bölümünde Muayene İşlemleri Nasıl Yapılır?
- Kalp Hastalıkları için Kardiyoloji Bölümünde Hangi Testler Yapılır?
- Koroner Kalp Hastalıklarında Risk Faktörleri ve Korunma Yöntemleri
- Kardiyolog Uzmanları Tedavi İçin Ameliyat Yapar Mı?
Kardiyoloji bölümünde hangi hastalıklara bakılır?
Kalp ve dolaşım sistemindeki rahatsızlıklara kardiyoloji bölümünde görev yapan kardiyolog doktorlar tarafından bakılmaktadır. Kalp vücudun ihtiyacı olan yeterli miktarda kanı pompalayan önemli organlardan biridir.
Kardiyoloji uzmanı veya kardiyolog doktorlarının bakmış oldukları hastalıkların başında kalp ve dolaşımdaki rahatsızlıklar gelmektedir. Kalp damar hastalıkları, doğuştan kalp rahatsızlıkları, bacak ve damar rahatsızlıkları, kalp yetmezliği, kalp kapak hastalıkları, kalpteki ritim bozuklukları bunlardan sayılabilir.
Kardiyolog veya kardiyoloji uzmanı kime denir, ne iş yapar?
6 yıllık tıp fakültesi eğitimini tamamladıktan sonra Tıpta Uzmanlık Sınavı (TUS)’na girerek kardiyoloji branşını seçen hekimler 5 yıllık eğitimi başarıyla tamamlaması halinde kardiyolog olur. Kardiyolog; kalp ve kalp damarlarının tanı ve tedavisi ile ilgilenir. Kardiyologlar kalp cerrahı değildir.
Kardiyologlar kalp hastalıklarını nasıl tedavi eder?
- İlaç tedavisi: Kalp yetmezliği, tansiyon yüksekliği, taşikardi (kalbin hızlı atması) bradikardi (kalbin yavaş atması), ateroskleroz gibi birçok hastalık ilaç tedavisi ile kontrol altına alınabilir.
- Girişimsel tedavi: Stent takılması, balon anjiyoplasti, ablasyon tedavisi ve kalp pili takılması gibi birçok girişimsel tedavi yöntemi gerekli durumlarda uygulanır.
Kardiyologlar ameliyat yapar mı?
Kardiyologlar açık ameliyat yapmaz. Fakat kasık veya el bileği atardamarı aracılığıyla kalbe ulaşarak kalp damar tıkanıklarının tanısını koymak, stent, balon anjiyoplasti gibi işlemlerle tedavi etmek amacıyla girişimsel yöntemleri kullanır. Kalp pili takılması da girişim gerektiren bir işlemdir.
Nasıl kardiyolog olunur? Kaç yıl okumak gerekir?
6 yıllık tıp fakültesi eğitimi sonrasında uzmanlık eğitimi alabilmek için Tıpta Uzmanlık Sınavına (TUS) girilir. Bu sınavda kardiyoloji bölümünü tercih edebilecek bir puan alınması durumunda araştırma görevlisi olarak eğitim araştırma hastaneleri ve tıp fakültelerinde 5 yıllık eğitim alınır. 5 yıllık eğitim sonrasında anabilim dalı tarafından yapılan sınavda başarılı olanlar kardiyoloji uzmanı olur.
Kardiyolojik Rahatsızlıklar ve Hastalıklar Nelerdir?
Kardiyoloji başta kalp yetmezliği olmak üzere aşağıda yazılı olan kalp ve damar hastalıklarının teşhis ve tedavisini gerçekleştirmektedir;
- Akut Koroner Sendromu
- Akut Miyokardit
- Anjina Pektoris
- Aort Darlığı ve Yetmezliği
- Aterosklerotik Koroner Arter Hastalığı
- Ateroskleroz,
- Atriyal Miksoma
- Atriyal Fibrilasyon
- Endokart Hastalıkları
- Hipertansiyon
- İskemik Kalp Hastalıkları
- Kardiyak tümörler
- Kardiyak Arrest
- Kardiyak Aritmiler
- Kardiyomiyopati,
- Kardiyak Tümörler
- Kardiyak ve Primer Tümörler,
- Miyokart İnfarktüsü
- Mitral Kapak Darlığı ve Yetmezliği
- Perikardiyal Efüzyon
- Perikard Tamponadı
- Primer tümörler
- Periferik Arter Rahatsızlıkları
- Pulmoner Yetmezlik
- Pulmoner Stenoz
- Trisküspit Stenozu,
Kardiyoloji Hastalıklarının Belirtileri Nelerdir?
İnsan sağlığının yerine getirilmesi ve çeşitli hastalıkların sonlandırılabilmesi için erken tanı ve tedavi oldukça önemlidir. Kardiyoloji dalında bulunan ve tedavi edilen çeşitli hastalıkların belirtileri şunlardır:
- Arter hastalıklarında sıkça görülen anjina pektoris yani göğüs ağrıları ve sancıları
- Genellikle kalp yetmezliği hastalığında görülebilen nefes darlığı, gece idrara sıkça çıkmak
- Kalp çarpıntıları
- Kalp kapakçıkları ile ilgili problemlerde ortaya çıkan kan kusma yani hemoptizi
- Solunum yetmezliği ve güçlüğüne bağlı olarak gelişen ortopne
- Kardiyoloji alanında en fazla görülen hastalıklarından birisi olan ansızın bayılma yani senkop
Kardiyoloji Doktoruna Ne Zaman Gidilmesi Gerekir?
Dünyada insan için en önemli şeylerin başında kendi sağlıkları geliyor. İnsan sağlığının güvenli şekilde korunması amacı ile oluşturulan tıp sektöründe yer alan diğer alanlarda olduğu gibi kardiyoloji hastalıklarında da vakit kaybetmeden doktora gidilmesi gerekmektedir. Kardiyoloji alanında farklı hastalıklar için çeşitli belirtiler yer almakta ve bu belirtiler için özel doktora başvurulması gerekmektedir. Kardiyoloğa gitmek için şu belirtileri geçirmiş olmanız yeterlidir:
- Göğüs ağrısı
- Nefes darlığı
- Çarpıntı
- Eforla olan bacaklarda ağrı
- Ödem
- Bayılma gibi şikayetler durumunda derhal kalp doktoruna başvurmalısınız.
Kardiyoloji bölümünde Muayene İşlemleri Nasıl Yapılır?
Kardiyoloji bölümüne başvuran hastaların tıbbî öyküsü alınır ve fizikî muayene sonrasında şüphelenilen hastalığa karşın başta kan testler olmak üzere pek çok test ihtiyaca göre yapılmaktadır.
Kalp Hastalıkları için Kardiyoloji Bölümünde Hangi Testler Yapılır?
Kardiyoloji bölümünde yapılan başlıca testler ve özellikleri şunlardır:
Kan testleri: Kan testler ile başta kreatin kinaz (CK), CK-MB ve troponin gibi kalp enzimleri ile hormon düzeylerine bakılır. Şayet kalpte bir problem varsa bu testlerdeki değerler yüksek olabilir. Ayrıca risk faktörleri olarak değerlendirilen kan kolesterol ile şeker seviyeleri de incelenir.
Akciğer Grafileri: Kalbin pozisyonu ve kardiyotorasik oranı hakkında önemli bilgilere ulaşılmasını sağlayan akciğer grafileri kalp hastalıklarında kullanılan önemli tanı yöntemlerinden biridir.
Elektrokardiyogram (EKG): Non invaziv bir tanı yöntemi olan EKG cilt üzerine yapıştırılan elektrotlar yardımı ile kalpteki elektriksel aktivite kaydının yapıldığı tanısal yöntemdir. Kaydedilen bilgiler kalp kası ve sinirsel iletim sisteminin çalışması hakkında bilgi verir. Kalp hızı, kalp kasına yetersiz oksijen ve kan gidişini gösteren belirtiler ile varsa geçirilen kalp krizi bulguları bu yöntem ile teşhis edilebilir.
Holter EKG: 24 saatten daha uzun süre EKG kaydı gereken hastalarda uygulanan bir tanı yöntemidir. Kalpte mevcut olan ritim bozuklukları, normal EKG’nin kısa sürmesi nedeniyle ortaya çıkmayabilir. Ritim bozukluğu şüphesi duyulan böyle durumlarda, özel bir cihaz ile kalp ritmi 24 ile 48 saat süre boyunca kesintisiz olarak kaydedilir. Cep telefonu boyutunda olan holter cihazı, boyna geçirilmek ya da belde kemere takılmak suretiyle taşınmaktadır. Cihaz takılı iken banyo yapılmaz, cep telefonu ya da diğer elektronik eşyalar kullanılmaz.
Ekokardiyografi (EKO): Kalp ultrasonu olarak bilinen EKO, kalp kas dokusunun ölümüne bağlı olarak gelişen kalp duvarlarındaki hareket bozukluğunun, kalp yetmezlikleri ve kalp kapaklarındaki bozuklukların tespit edilmesi için kullanılan EKO bir prop aracılığıyla incelenmesini sağlayan yöntemdir.
BT Koroner Anjiyografi: Koroner anjiyografi yapılamayan hastalarda uygulanan BT koroner anjiyografi genellikle tarama amacıyla da kullanılır.
Anjiyografi: Özel bir boyar madde kullanılarak X ışınları yardımıyla atardamarların değerlendirilmesi ve varsa darlıkların belirlenmesi işlemine anjiyografi adı verilir. İnce ve esnek bir tüp (kateter) kasık, kol ya da boyundaki bir kan damarı içerisine yerleştirilir. Röntgen ile görülebilen bir boyar madde, kateterden arterlere enjekte edilir. Böylece damarlardaki kan akışı görüntülenebilir. Bu yöntem hem tanı hem de tedavi için kullanılabilir.
Radyonükleid Test: Özel bir kamera ile hastaya verilen radyoaktif madde yardımıyla kalbin görüntüsünün kaydedilme işlemidir. Kalp kasının yeterli kan akışına sahip olup olmadığını gösterir.
Efor Testi: Koroner arter hastalıklarının saptanmasında ve yaygınlığının belirlenmesinde kullanılan efor testi sonucunda semptomlar değerlendirilir ve hastalığın ciddiyeti belirlenir.
Kardiyak Kateterizasyon: Koroner arter hastalıkların ve kapak hastalıklarının tanısında oldukça önemli bir tanı yöntemi olan kardiyak kateterizasyon ile invaziv yollarla kalpten biyopsi alınır ve kalp odalarının basınçları ölçülebilir.
Miyokart perfüzyon sintigrafisi: Gama ışınları yardımı ile yapılan radyo nükleer görüntüleme tekniğidir.
Günümüzde kardiyoloji bölümü, girişimsel olmayan tanı ve hasta izleme yöntemlerini içeren non-invaziv kardiyoloji ve girişimsel yöntemleri içeren invaziv kardiyoloji olarak değerlendirilebilir. Non-invaziv kardiyoloji bölümü, temelde kalp hastalığı tanısı ve takibine yönelik son teknoloji cihazlar ile oluşturulur. Bu cihazlar içinde en dikkat çekici olan 64 kesitli bilgisayarlı tomografi cihazıdır. Bu alanda kullanılan diğer cihazlar şunlardır:
- Normal ekokardiyografi cihazlarında bulunmayan doku düzeyinde ve stres altındayken değerlendirme yapabilecek özelliklere sahip ekokardiyografi,
- Modern tüm analiz yöntemlerini uygulayabilen, gerçek zamanlı ve ortalama değerli analiz yapan efor testi,
- Hastaların kalp ritimlerini 24 ile 48 saat boyunca izleyen ritim holter,
- Hasta tansiyonlarını 24 saat boyunca izleyen tansiyon holter,
- Kalp kasının damarlar tarafından ne derecede sağlıklı beslendiğini gösteren teknolojinin son noktasında özelliklere sahip miyokard perfüzyon cihazı,
- Kalp damar sistemine ait hastalıkların tanısı ve takibi için kardiyak çekimler yapabilen MR cihazı.
- Koroner anjiyografi gerektiğinde, tüm dünyada ve Türkiye’de sayılı merkezde bulunan Flat Panel olarak adlandırılan, elde edilen anjiyografi görüntülerinin kalitesini en üst düzeye çıkaran anjiyografi cihazları kullanılmaktadır. Bu cihazla kalbin her tarafındaki damarlar kolayca görüntülenebilmektedir.
Koroner Kalp Hastalıklarında Risk Faktörleri ve Korunma Yöntemleri
İskemik kalp hastalığı olarak da bilinen koroner arter hastalıkları dünyada en çok görülen ve en çok ölüme neden olan hastalık grubudur. Kararlı anjin, kararsız anjin, ani kalp ölümü ve miyokard enfarktüsünden oluşan hastalık grubu, koroner kalp hastalıkları grubu sayılmaktadır. Bu rahatsızlıkların en çok görülen semptomları omuz veya göğüs ağrısı, kol, sırt, boyunu ya da çeneye sıçrayan ağrılardır.
Koroner kalp hastalıklarının risk faktörleri arasında şunlar sayılabilir:
- Sigara kullanımı,
- Yüksek tansiyon,
- Diyabet,
- Genetik yatkınlık,
- Egzersiz eksikliği,
- Yüksek kan kolesterolü,
- Aşırı alkol kullanımı,
- Obezite,
- Yetersiz beslenme,
- Depresyon.
Koroner kalp hastalıkları düzenli egzersiz, beslenme programının düzenlenmesi, kişinin ideal kilosunu koruması ve sigara kullanmama ile önlenebilir. Bazı durumlarda yüksek kolesterol, diyabet ya da yüksek kan basıncı ilaçları da kullanışlı sayılabilir. Tedavi programı da önleme çalışmaları ile aynı rutine sahiptir. Hastalığın ciddi boyutlara varması ile perkütan koroner girişimi (PCI) ya da koroner arter bypass cerrahisi (CAGB) gibi yöntemlere başvurulmaktadır.
Kardiyolog Uzmanları Tedavi İçin Ameliyat Yapar Mı?
Yaklaşık 6 yıllık bir tıp fakültesi eğitiminden mezun olan doktorlar, daha sonra sınava girmekte ve kardiyoloji bölümünü tercih etmek için belirli puanı sınavdan almış olmalarının ardından hastanelerde 5 yıl daha eğitim almaktadır. 5 yıl eğitimin ardından bir sınav daha olan doktorlar, kardiyoloji uzmanı olurlar.
Kardiyoloji uzmanı olan kardiyologlar, çeşitli hastalıkların tedavi edilmesi için herhangi bir açık ameliyat yapmazlar. Ancak kalp hastalıklarında tanı ve teşhis koymak amaçlı tedavilerinde farklı yöntemler kullanırlar. Koroner anjiyografi, balon ve stent takılması işlemlerini yaparlar. Bunun yanı sıra kardiyologlar tarafından kalp pili takılması durumunda tedavilerde gerçekleştirilmektedir.
Bilgilendirme paylaşımlarımızı instagram sayfamızdan takip edebilirsiniz. Kesin tanı ve tedavi için lütfen bizimle iletişime geçiniz. Ayrıca e-posta ve telefon ile bize ulaşabilirsiniz.